کتابخانه عمومی شهید جمشید توکلی فولادشهر

مأموریت در تهران: خاطرات ژنرال هایزر

پدیدآورنده: هایزر رابرت

مترجم: علی‌اکبر عبدالرشیدی

ناشر: اطلاعات

تعداد صفحات: 319

رابرت ارنست هایزر (14 ژوئن 1924 – 22 سپتامبر 1997) ژنرال 4 ستاره نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بود. او در جنگ‌های جهانی دوم، کُره و ویتنام شرکت داشت. فرستاده نظامی کارتر 14 دی 57 وارد ایران شده و بامداد 14 بهمن کشور را ترک می‌کند. هایزر فقط یک بار در ظهر پنج‌شنبه 21 دی به همراه ویلیام سولیوان با شاه دیدار کرد تا پیام کارتر را ابلاغ کند، پیامی مبنی بر درخواست خروج بدون معطلی شاه از ایران. انقلابیون هایزر را کودتاچی ناموفق می‌دانند. چهار روز پیش از رفتن شاه (22 دی) هایزر به واشینگتن خبر می‌دهد که سپهبد امیرحسین ربیعی(فرمانده نیروی هوایی) و ارتشبد حسن طوفانیان می‌گویند که ارتش باید به محض رفتن شاه دست به کودتا بزند.

هایزر، هدف اصلی از نوشتن کتاب خاطرات خود را جواب دادن به کسانی که در مورد او قضاوت می‌کردند، عنوان می‌کند.

این کتاب دارای سه فصل اصلی است. فصل اول با عنوان «آخرین روزهای شاه» به حوادث روزهای 14تا 26 دی یعنی روز فرار محمدرضا پهلوی از کشور پرداخته، فصل دوم با عنوان «در انتظار امام خمینی» به رخدادهای 27 دی تا 11بهمن اختصاص یافته و فصل سوم نیز با عنوان «بازگشت آیت‌الله» خاطرات هایزر از روزهای 12تا 22 بهمن را شامل می‌شود.

کتاب با سخن آخر که در واقع تحلیل و نتیجه‌گیری هایزر از حوادث و مأموریت خویش است خاتمه می‌یابد.

خاطرات هایزر با متنی روان و ساده مخاطب را به ادامه خواندن ترغیب می‌نماید و از آن جایی ‌که جزئیات قابل توجهی از جلسات خود با سران ارتش رژیم پهلوی و تصمیمات و اقدامات آن‌ها را روایت می‌کند بسیار جذاب است. همچنین از محاسن آن می‌توان به دقت و گزارش هر روزه‌ی نویسنده از وقایع و حوادث، اشاره کرد.

نظرات و برنامه‌های هایزر و سولیوان(سفیر آمریکا در ایران) با هم تفاوت داشت. هایزر ابتدا بحث کودتا را با سران ارتش ایران به بحث می گذارد اما خیلی زود متوجه می‌شود که آن‌ها وابستگی شدیدی به شاه دارند، بنابراین همه نیروی خود را صرف متحدکردن آن‌ها پشت سر بختیار می‌کند، چون سران ارتش از ترس اعدام سعی دارند با شاه، از ایران فرار کنند.

اما هایزر آن‌ها را متحد نگاه می‌دارد. از طرفی سولیوان سفیر خروج شاه از ایران است. آمریکایی‌ها معتقدند که باید ائتلافی از آیت‌الله‌ خمینی و بختیار به وجودآورند، اما هایزر کاری از پیش نمی‌برد و انقلاب به پیروزی می‌رسد.