کتابخانه عمومی شهید جمشید توکلی فولادشهر

«شرحی کوتاه بر رساله‌ی حقوق امام سجاد علیه‌السلام»
پدیدآور:‌ عبدالحمید دیالمه
ناشر: دفتر نشر معارف
تعداد صفحات: 239

برخی از متون روایی ما، از حیث جامعیت و عمق، بی‌نظیر و نزدیک به اعجاز هستند. مثلاً در باب مسائل اخلاقی، دعای مکارم الاخلاق امام سجاد علیه‌السلام؛ در مسئله‌ی استغفار و طلب آمرزش از گناهان، استغفار هفتادبندیِ امیرالمؤمنین علیه‌السلام؛ در مسئله کشورداری و حکومت‌داری، فرمان امیرالمؤمنین به مالک (منقول در کتاب شریف نهج‌البلاغه)، در عرفان و سلوک عملی،‌ حدیث عنوان بصری و ...

در مسئله‌ی حق و حقوق نیز رساله‌ی حقوق امام سجاد علیه‌السلام دارای چنین جامعیت و عمقِ اعجازگونه و اعجاب‌برانگیز است. بزرگان بسیاری تاکنون بر این گنجینه‌ی کم‌نظیر اسلام و تشیع شرح نگاشته‌اند؛ اما شخصیتی عمیق و بصیر با غنای علمی و اعتقادی کم‌نظیر، مانند شهید عبدالحمید دیالمه، با آن نگاه خاصی که به اسلام سیاسی-اجتماعی داشت، برای شرح این رساله‌ی عظیم‌الشأن، نکاتی استخراج کرده است که به واقع کم‌نظیر و بسیار راهگشا و کاربردی است.

در این اثر ارزنده، تا جایی که اجل به شهید عزیز، عبدالحمید دیالمه مهلت داد، آن بزرگوار به شرح قسمت‌های آغازین این رساله پرداخته است که عبارتند از: بحثی پیرامون شخصیت امام سجاد علیه‌السلام و رساله‌ی حقوق؛ حق خداوند؛ حق نفس انسان بر انسان؛ حق زبان؛ حق گوش؛ حق چشم؛ حق دست‌وپا؛ حق نماز؛ حق معلم و استاد؛ حق شاگرد؛ حق پدر؛ حق مادر؛ حق فرزند و حق مال و ثروت.
آنچه در این کتاب در خصوص شرح رساله‌ی حقوق امام سجاد علیه‌السلام خواهید دید، در عین داشتن اتقان علمی و استنادات مستحکم به دیگر آیات و روایات و براهین روشن،‌ زاویه‌دیدی منحصر به فرد دارد که افق‌هایی جدید را پیش‌روی حیات سیاسی و اجتماعی، و فردی و خانوادگی انسان می‌گشاید.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

چرا ما مطالب بیهوده می‌گوییم و از آن لذت می‌بریم؟ چون فکر کردن و اندیشیدن لازم ندارد و معمولاً سخنانی مضحک و خنده‌دار هستند و ما از سخنان خنده‌دار لذّت می‌بریم. افزون بر این‌ها، برای ما عادت شده است. انسان از انجام کار عادت‌شده لذت می‌برد و ترک عادت او را می‌آزارد. وقتی مهمل‌گویی و مهمل‌بافی برای انسان عادت شد، بهترین کار این است که بنشیند و دائماً از این‌گونه مطالب بگوید...

آنچه گذشت روی ساده‌ی مسئله بود و فقط روی لغو بودن چنین کارهایی تأکید داشت. در این سخنان، مستمعِ عمومی وجود ندارد و درباره‌ی مسئله‌ای اعتقادی و مبنایی و ایدئولوژیکی هم بحث نمی‌شود و فقط مطالبی بیهوده گفته می‌شود.
گاهی مسئله تنها لغو بودن و عمر را هدر دادن نیست. گاهی سخنان باطل درباره‌ی مسائل اعتقادی مطرح می‌شود... به‌کارگیری زبان در تبیین اعتقادای فاسد بسیار بدتر از به‌کارگیری آن در سخنان بیهوده است...